24
тамыз
2023
БІЛІМ КҮНІНІҢ САЛТАНАТТЫ ЖИЫНЫН ӨТКІЗУДІҢ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ/КОНЦЕПТУАЛЬНЫЕ ОСНОВЫ ПРАЗДНОВАНИЯ ДНЯ ЗНАНИЙ - «МЕКТЕБІМ-МЕЙІРІМ МЕКЕНІ»
МЕКТЕБІМ-МЕЙІРІМ МЕКЕНІ»
БІЛІМ КҮНІНІҢ САЛТАНАТТЫ ЖИЫНЫН ӨТКІЗУДІҢ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ
Қай кезеңде де қазақстандық қоғамда білім құндылығы жоғары дәріптелген. ХІХ ғасырдың ІІ жартысында ағартушы Ыбырай Алтынсарин балаларды оқу-ілімге шақырды. Ы.Алтынсарин арқасында алғашқы қоңырау соғылды. Оның «Кел, балалар, оқылық!» өлеңіде жастарды білім алуға шақырып, оқу, өнер, ғылым – білімнің жалпы халық үшін даму жолы екендігін насихаттайды.
ХХ ғасырдың 20-30 жылдарындағы балалардың сауатты болуына, білім алуына үлес қосқан ағартушы-ұстазАхмет Байтұрсынов білім арқылы ұлт мәдениетін көтеругежәне тіл тазалығын сақтауға ден қойды.Ол «мұғалім балаға үйрететін нәрселерін өзі жақсы білуі, баланың табиғатын біліп, оның көңіл сарайын танитын болуы, баланың ісіне, түсіне қарап, ішкі хәлінен хабар болуы керектігін»тұжырымдаған.
Одан әрі қазақ зиялысы Міржақып Дулатов қазақ халқының көзі ашық, білімді болуына баса мән берді. Жастарға берілетін білім өз ұлтының тұрмысынан һәм табиғатынан жазылып, баяндап оқыту жас баланың ойына, қанына, сүйегіне ұлт рухы сіңіп, ана тілін анық үйреніп, керектісін алып шығатындай болғанда ғана, балалар қай жұрттың арасында жүрсе де, сүйегіне сіңген ұлт рухы жасымайтынын айтқан.
Мектептердің жаңа бір сатыға көтерілуіне ықпал еткен Жүсіпбек Аймауытов ұлттық тәрбиеге, білімді ұрпақты қалыптастырудағы ұстаз мен шәкірт арасындағы ынтымақтастыққа ерекше назар аударған.
Алғашқы «Педагогика» оқулығын жазған Мағжан Жұмабаев баланыңкемел адам болып қалыптасуы үшін тәрбиешілерді бар күшін, бар білімін жұмсап, жалықпай, шаршамай үйрете білуге шақырған.
Жоғарыда аталған тарихи зиялыларының негізгі идеялық, педагогикалық көзқарастары білім күнінің атап өтудің маңызды екендігін және бұл күн баланы сапалы білім алуға, өнер-ғылымды үйренуге шақыру екенін негіздейді.
1935 жылы 1 қыркүйекті оқу жылының басталу күні деп танылды.
«Білім күні»жалпыхалықтық мереке ретінде 1984 жылы 15 маусымда сай атап өтіледі.
Тәуелсіз Қазақстанда Мемлекет Басшысының 1998 жылғы20 қаңтардағы№ 3827 Жарлығымен 1 қыркүйек «Білім күні» деп белгіленді.
Шетелдік тәжірибе
Қазақстан, Қырғызстан, Беларусь, Армения, Латвия және тағы басқа елдерде Білім күні ресми мереке болып қала берді. 1 қыркүйекте оқу жылы дәстүрлі түрде Бельгия, Ирландия, Польша және Словенияда басталады. Австрия сияқты басқа еуропалық елдерде де оқу жылы қыркүйекте басталады, бірақ күндер әртүрлі болады - әдетте қыркүйектің бірінші дүйсенбісінде.
АҚШ-та әр штат өзінің оқудың басталу және аяқталу күндерін белгілейді. Көбінесе бұл қыркүйектің бірінші дүйсенбісі. Канадада мектептегі оқыту қыркүйек айының бірінші дүйсенбісінде атап өтілетін Еңбек күнінен кейін басталады. Түркияда кешірек 15 қыркүйекте басталады.
Австралияда жаңа оқу жылы қаңтардың аяғында немесе ақпанның басында басталады. Ал алғашқы күндері мектепке тек бірінші сынып оқушылары мен басқа мектептен ауысқан балалар ғана келіп, жаңа ғимаратқа экскурсия жүргізеді. Жаңа Зеландиядағы мектептер де 27 қаңтарда басталады.
Қытай, Лаос, Тайвань, Моңғолия және Мьянмада мектептер қыркүйектің екінші сәрсенбісінде ашылады. Жапонияда оқу орындары оқушыларға 1 сәуірде ашылады. Тайландта мектеп оқушылары жаңа жыл мерекесінен кейін оқуын бастайды. Оның күні әртүрлі, бірақ әдетте сәуір айының ортасына келеді.
ІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА БІЛІМ КҮНІ САЛТАНАТТЫ ЖИЫНЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ
Әр жылдың 1-қыркүйегінде білім күні салтанатты шаралар өткізіледі.
1-қыркүйек - «Білім күніне»мектепішілік салтанатты жиын, сондай-ақ сынып сағаттарын өткізу көзделеді Сынып сағаттары аясында мұғалімдерге білімге деген ұмтылыс, патриотизм жәнееңбекқорлық, сондай-ақ жаңа оқу жылында рухани құндылықтарды қалыптастыру мендамыту туралы бірлескен талқылау ұйымдастыруға, достық қарым-қатынастың,жауапкершілік пен бір-біріне деген құрметтің маңыздылығын ашуға кеңес беріледі.
Өңірлік білім басқармалары әр жаңа оқу жылын жариялайтын ісшараның жоғары идеялық-құндылықтық мазмұнын қамтамасыз ету мақсатындақажетті іс-қимылдарды үйлестіреді.
Білім беру ұйымдары оған бүкіл мектеп қоғамдастығының қатысуынқамтамасыз етеді.
Салтанатты жиын және алғашқы сынып сағаты бұл мектепте жаңа оқужылының ашылуына арналған әрі білім берудің адам өміріндегі маңызы менрөлін айқындайтын іс-шаралар болып табылады.
Салтанатты жиынды өткізу түрін, қатысушылар құрамын білім беруұйымдары дербес айқындайды.
Мемлекеттік туды алып шығу және гимнді орындау Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін пайдалану тәртібіне сәйкесжүргізіледі.
Салтанатты іс-шараның мақсаты: жаңа оқу жылының басталуықарсаңында білім алушылардың бойында білімнің басымдылығы мен маңыздылығын және жағымды көңіл-күй, оң көзқарасқалыптастыру.
Міндеттері:
- білім алушылардың бойында оқуға құштарлыққа ұмтылысын қалыптастыру;
- білім алушылардың бойына отаншылдық, құрмет және азаматтық санақұндылықтарын дарыту;
- өзара құрмет пен түсіністікке негізделген мектеп мәдениетінқалыптастыру.
Салтанатты жиын келесі өкілдердің қатысуы ұсынылады:
- жергілікті атқарушы органдар;
- бөлімдердің/білім басқармаларының басшылары;
- қамқоршылық кеңесінің мүшесі;
- оқушылардың ата-аналары/заңды өкілдері;
- азаматтық қоғам және бизнес өкілдері.
Сынып сағаты аясында ұлттық құндылықтардың, патриотизмнің, адалдықтың, адам өміріндегі бір-біріне деген құрмет пен сенімнің рөлін талқылауға ерекше назар аударылады.
Сынып сағатын өткізу кезінде кәсіби қызметінде елеуліжетістіктері бар, еңбексүйгіштік, білімге деген ұмтылыс және отаншылдыққұндылықтарының жарқын көрінісі болып табылатын құрметті қонақтыңқатысуы ұсынылады.
Сынып сағатының мақсаты: білім алушылармен бірге білімгеұмтылу, отаншылдық, еңбексүйгіштік құндылықтарының адам өміріндегі рөлінталқылау.
Міндеттері:
- білім алушыларға құндылықтар жөнінде жалпы ақпарат беру;
- білім алушылармен бірге құндылықтардың адам өміріндегі рөлінталқылау;
- отаншылдық, құрмет және азаматтық сана құндылықтарын дарыту;
- сыныптың жағымды микроклиматын және жаңа оқу жылына жағымдыкөңіл-күй қалыптастыру.
Ұсынылады:
- балалардың жазғы демалыстан алған әсерлерін, сондай-ақ жаңа оқу
жылынан күтулерін талқылау;
- заманауи интерактивті технологияларды, қосымша көрнекі құралдардықолдану, мұражай, кітапхана ресурстарын пайдалану.
Бірыңғай сынып сағатын өткізу кезінде білім алушылардың жасерекшеліктері мен олардың дайындық деңгейі ескерілуі тиіс.
Білім күні білім алушылар, олардың ата-аналары мен педагогтері арасындаәлеуметтік желілерде 1-2 минуттық бейнеролик орналастыру бойынша «Білімгеұмтылу, еңбексүйгіштік және отаншылдық», «Менің сүйікті мектебім», «Менің алғашқы ұстазым» республикалық онлайнакциясын Bilim_quni хэштегіменөткізу ұсынылады.
Білім күніне арналған салтанатты іс-шаралардың және бірыңғай сыныпсағаттарының материалдары білім беру ұйымдары және білім басқармаларыныңсайттарында орналастырылады.
КОНЦЕПТУАЛЬНЫЕ ОСНОВЫ ПРАЗДНОВАНИЯ ДНЯ ЗНАНИЙ - «МЕКТЕБІМ-МЕЙІРІМ МЕКЕНІ»
I. Общие правила празднования «Дня знаний»
Историческая предпосылка
В казахстанском обществе всегда высоко ценили роль знаний. Во второй половине XIXвека казахскийпросветитель ЫбырайАлтынсаринпризывал детей к знаниям. Благодаря Ы.Алтынсаринувпервыепрозвенел первый звонокв казахскойшколе. ЫбырайАлтынсаринпризывалдетей к обучениюсловами«Кел, балалар, оқылық!»,побуждая подрастающеепоколение к просвещению, определяятакимобразомценность образования, искусства и науки для широких слоев населения.
АхметБайтурсынов, внесший неоценимыйвклад в развитиеобразования в 20–30–е годы ХХ века, отмечал, чтоповышениеуровня национальной культурывозможно через образование и сохранение казахского языка. Он глубоко понимал значимость образования для будущегонародаи подчеркивал, что учитель должен знать то, чему он учит ребенка, должен знать характер ребенка, понимать его настроение, смотреть на работу и активностьребенка, на цвет его рисунков, чувствовать внутреннее состояние ребенка.
ОдинизяркихпредставителейказахскойинтеллигенцииМиржакып Дулатов придавал большое значение образованности казахского народа. Он писал, что образование, духовность передается молодому поколению молоком матери, ребенок, разговаривая на родном языке, получает всеиз жизни своего народа иродной природы, вырастает морально крепким и любящим свой народ, роднойязык и край, страну.
ЖусипбекАймауытовтакжеуделял особое внимание важности образования, воспитаниядетейнаосновенациональныхценностей, сотрудничества педагогов и обучающихся в формировании образованного поколенияказахскогонарода.
Магжан Жумабаев, написавший первый учебник «Педагогика»считал, что в ребенке важно развивать все стороны его личности, для формирования навыков быстро и верноприниматьрешения.
Вышеприведенный анализ основных идей интеллигенции казахскогонародаобосновывает важность статуса Дня знаний и мотивациидетей к получению качественного образования, изучениюнаукииискусства, привитию в этот день чувства духовной удовлетворенности.
С 1935 года 1 сентября в Казахстанеявляетсяднем начала учебного года.
День знаний– 1 сентября, был утвержден всенародным праздником в 1984 году 15 июня.
Согласно Указу Президента РеспубликиКазахстан от 20 января1998 года 1 сентября в Казахстане был объявлен «Днем знаний».
Зарубежный опыт
«День знаний»считается официальным праздником в таких странах как Казахстан, Киргизия, Беларусь, Армения, Латвия и другие. 1 сентября учебный год традиционно начинается в Бельгии, Ирландии, Польше и Словении. В других европейских странах, таких как Австрия, учебный год начинается в сентябре, но даты различаются – обычно это первый понедельник сентября.
В США каждый штат устанавливает свои даты начала и окончания учебы в школе. Обычно это первый понедельник сентября. В Канаде обучение в школах начинается после Дня труда, который отмечается в первый понедельник сентября.
В Австралии новый учебный год начинается в конце января или начале февраля. А в первые дни в школу приходят только первоклассники и дети, перешедшие из другой школы, в этиднидляних проводят экскурсии по новой школе. Школы в Новой Зеландии начинают своюдеятельность 27 января.
В Китае, Лаосе, Тайване, Монголии и Мьянме школы открываются во вторую среду сентября. В Японии учебные заведения открываются для школьников 1 апреля. В Таиланде школьники начинают учебу после новогодних каникул, причем датаначалаучебногогода в школеварьируется, но обычно приходится на середину апреля.
II. ОРГАНИЗАЦИЯ ПРАЗДНОВАНИЯ ДНЯ ЗНАНИЙ
В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН
Ежегодно 1 сентября проводится торжественныемероприятия, посвященные Дню знаний.
1 сентября, в «День знаний»предполагаетсяпроведениеобщешкольнойторжественнойлинейки, а такжеклассных часов. В рамках классных часов педагогам рекомендуется организовать обсуждение с детьмиихстремления к знаниям, трудолюбию и патриотизму, формированию и развитию духовных ценностей в новом учебном году, раскрыть значениепонятий дружба, ответственность и взаимоуважение.
Областные управления образования координируют необходимые действия для обеспечения высокого идейного и ценностного содержания мероприятий, открывающих каждый новый учебный год.
Администрация и педагогический состав организацийобразования обеспечивают участие в празднованииДнязнаний всех участников образовательного процесса.
Торжественнаялинейка и первый классный час являются важными событиями, посвященными началу нового учебного года в школе и определяющими ценность и ведущую роль знаний в жизни человека.
Организации образования самостоятельно определяют порядок торжественного мероприятия и состав участников.
Вынос государственного флага и исполнение гимна, знакомство с гербом Казахстана осуществляются в соответствии с порядком использования государственных символов Республики Казахстан.
Цель торжественныхмероприятий:в преддверии начала нового учебного года формирование у обучающихсяважности и значимостиобразования, а такжепозитивного настроя.
Задачи:
–формирование у обучающихся стремления к обучению, воспитанию;
–привитие обучающимся ценностей патриотизма, уважения и гражданского сознания;
– формирование культуры, основанной на взаимном уважении и понимании.
На торжественныхмероприятиях предлагается участие следующих представителей:
–местных исполнительных органов;
–руководителей отделов/управлений образования;
– члены попечительского совета;
– родители/законные представители школьников;
При проведении классных часов предлагается участие почетного гостя, имеющего значительные достижениями в профессиональной деятельности, являющегося ярким примером трудолюбия, стремления к знаниям и патриотических ценностей.
Цельклассных часов: обсуждениевместе с обчучающимисяролизнания, ценностипатриотизма, трудолюбия в жизничеловека.
Задачи:
– предоставление обучающимся общей информации о ценностях;
–обсуждение роли ценностей в жизни человека;
– привитие ценностей патриотизма, уважения и гражданского сознания;
– формирование положительного микроклимата класса и позитивного настроения на новый учебный год.
Рекомендуется:
– обсуждение впечатлений детей от летнего отдыха, насколькополезнодлясебяонипровеликаникулы, а также ожиданий от нового учебного года;
– анализкниг, прочитанных в ходе летних каникул в рамках проекта «Читающая школа», обсуждениеинтересных и значимыхдляребенка событий;
– использование современных интерактивных методов и технологий, дополнительных наглядных пособий, использование музейных, библиотечных ресурсов.
При проведении единогоклассного часа необходимо учесть возрастные особенности обучающихся и уровень их подготовки.
В «День знаний» рекомендуется провести республиканскую онлайн–акцию «Стремление к образованию, трудолюбию и патриотизму», «Менің сүйікті мектебім», (хэштег: Bilim_quni, Менің_алғашқы_ұстазым)среди обучающихся, родителей и педагогов в социальных сетях, и подготовить видеоролики продолжительностью от 1 до 2 минут.
Материалы торжественных мероприятий и единогоклассногочаса ко «Дню знаний» размещаются на сайтах организаций образования и отделов образования.
БІЛІМ КҮНІНІҢ САЛТАНАТТЫ ЖИЫНЫН ӨТКІЗУДІҢ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ
- «Білім күні» салтанатты жиынын өткізудің жалпы ережесі
Қай кезеңде де қазақстандық қоғамда білім құндылығы жоғары дәріптелген. ХІХ ғасырдың ІІ жартысында ағартушы Ыбырай Алтынсарин балаларды оқу-ілімге шақырды. Ы.Алтынсарин арқасында алғашқы қоңырау соғылды. Оның «Кел, балалар, оқылық!» өлеңіде жастарды білім алуға шақырып, оқу, өнер, ғылым – білімнің жалпы халық үшін даму жолы екендігін насихаттайды.
ХХ ғасырдың 20-30 жылдарындағы балалардың сауатты болуына, білім алуына үлес қосқан ағартушы-ұстазАхмет Байтұрсынов білім арқылы ұлт мәдениетін көтеругежәне тіл тазалығын сақтауға ден қойды.Ол «мұғалім балаға үйрететін нәрселерін өзі жақсы білуі, баланың табиғатын біліп, оның көңіл сарайын танитын болуы, баланың ісіне, түсіне қарап, ішкі хәлінен хабар болуы керектігін»тұжырымдаған.
Одан әрі қазақ зиялысы Міржақып Дулатов қазақ халқының көзі ашық, білімді болуына баса мән берді. Жастарға берілетін білім өз ұлтының тұрмысынан һәм табиғатынан жазылып, баяндап оқыту жас баланың ойына, қанына, сүйегіне ұлт рухы сіңіп, ана тілін анық үйреніп, керектісін алып шығатындай болғанда ғана, балалар қай жұрттың арасында жүрсе де, сүйегіне сіңген ұлт рухы жасымайтынын айтқан.
Мектептердің жаңа бір сатыға көтерілуіне ықпал еткен Жүсіпбек Аймауытов ұлттық тәрбиеге, білімді ұрпақты қалыптастырудағы ұстаз мен шәкірт арасындағы ынтымақтастыққа ерекше назар аударған.
Алғашқы «Педагогика» оқулығын жазған Мағжан Жұмабаев баланыңкемел адам болып қалыптасуы үшін тәрбиешілерді бар күшін, бар білімін жұмсап, жалықпай, шаршамай үйрете білуге шақырған.
Жоғарыда аталған тарихи зиялыларының негізгі идеялық, педагогикалық көзқарастары білім күнінің атап өтудің маңызды екендігін және бұл күн баланы сапалы білім алуға, өнер-ғылымды үйренуге шақыру екенін негіздейді.
1935 жылы 1 қыркүйекті оқу жылының басталу күні деп танылды.
«Білім күні»жалпыхалықтық мереке ретінде 1984 жылы 15 маусымда сай атап өтіледі.
Тәуелсіз Қазақстанда Мемлекет Басшысының 1998 жылғы20 қаңтардағы№ 3827 Жарлығымен 1 қыркүйек «Білім күні» деп белгіленді.
Шетелдік тәжірибе
Қазақстан, Қырғызстан, Беларусь, Армения, Латвия және тағы басқа елдерде Білім күні ресми мереке болып қала берді. 1 қыркүйекте оқу жылы дәстүрлі түрде Бельгия, Ирландия, Польша және Словенияда басталады. Австрия сияқты басқа еуропалық елдерде де оқу жылы қыркүйекте басталады, бірақ күндер әртүрлі болады - әдетте қыркүйектің бірінші дүйсенбісінде.
АҚШ-та әр штат өзінің оқудың басталу және аяқталу күндерін белгілейді. Көбінесе бұл қыркүйектің бірінші дүйсенбісі. Канадада мектептегі оқыту қыркүйек айының бірінші дүйсенбісінде атап өтілетін Еңбек күнінен кейін басталады. Түркияда кешірек 15 қыркүйекте басталады.
Австралияда жаңа оқу жылы қаңтардың аяғында немесе ақпанның басында басталады. Ал алғашқы күндері мектепке тек бірінші сынып оқушылары мен басқа мектептен ауысқан балалар ғана келіп, жаңа ғимаратқа экскурсия жүргізеді. Жаңа Зеландиядағы мектептер де 27 қаңтарда басталады.
Қытай, Лаос, Тайвань, Моңғолия және Мьянмада мектептер қыркүйектің екінші сәрсенбісінде ашылады. Жапонияда оқу орындары оқушыларға 1 сәуірде ашылады. Тайландта мектеп оқушылары жаңа жыл мерекесінен кейін оқуын бастайды. Оның күні әртүрлі, бірақ әдетте сәуір айының ортасына келеді.
ІІ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА БІЛІМ КҮНІ САЛТАНАТТЫ ЖИЫНЫН ҰЙЫМДАСТЫРУ
Әр жылдың 1-қыркүйегінде білім күні салтанатты шаралар өткізіледі.
1-қыркүйек - «Білім күніне»мектепішілік салтанатты жиын, сондай-ақ сынып сағаттарын өткізу көзделеді Сынып сағаттары аясында мұғалімдерге білімге деген ұмтылыс, патриотизм жәнееңбекқорлық, сондай-ақ жаңа оқу жылында рухани құндылықтарды қалыптастыру мендамыту туралы бірлескен талқылау ұйымдастыруға, достық қарым-қатынастың,жауапкершілік пен бір-біріне деген құрметтің маңыздылығын ашуға кеңес беріледі.
Өңірлік білім басқармалары әр жаңа оқу жылын жариялайтын ісшараның жоғары идеялық-құндылықтық мазмұнын қамтамасыз ету мақсатындақажетті іс-қимылдарды үйлестіреді.
Білім беру ұйымдары оған бүкіл мектеп қоғамдастығының қатысуынқамтамасыз етеді.
Салтанатты жиын және алғашқы сынып сағаты бұл мектепте жаңа оқужылының ашылуына арналған әрі білім берудің адам өміріндегі маңызы менрөлін айқындайтын іс-шаралар болып табылады.
Салтанатты жиынды өткізу түрін, қатысушылар құрамын білім беруұйымдары дербес айқындайды.
Мемлекеттік туды алып шығу және гимнді орындау Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін пайдалану тәртібіне сәйкесжүргізіледі.
Салтанатты іс-шараның мақсаты: жаңа оқу жылының басталуықарсаңында білім алушылардың бойында білімнің басымдылығы мен маңыздылығын және жағымды көңіл-күй, оң көзқарасқалыптастыру.
Міндеттері:
- білім алушылардың бойында оқуға құштарлыққа ұмтылысын қалыптастыру;
- білім алушылардың бойына отаншылдық, құрмет және азаматтық санақұндылықтарын дарыту;
- өзара құрмет пен түсіністікке негізделген мектеп мәдениетінқалыптастыру.
Салтанатты жиын келесі өкілдердің қатысуы ұсынылады:
- жергілікті атқарушы органдар;
- бөлімдердің/білім басқармаларының басшылары;
- қамқоршылық кеңесінің мүшесі;
- оқушылардың ата-аналары/заңды өкілдері;
- азаматтық қоғам және бизнес өкілдері.
Сынып сағаты аясында ұлттық құндылықтардың, патриотизмнің, адалдықтың, адам өміріндегі бір-біріне деген құрмет пен сенімнің рөлін талқылауға ерекше назар аударылады.
Сынып сағатын өткізу кезінде кәсіби қызметінде елеуліжетістіктері бар, еңбексүйгіштік, білімге деген ұмтылыс және отаншылдыққұндылықтарының жарқын көрінісі болып табылатын құрметті қонақтыңқатысуы ұсынылады.
Сынып сағатының мақсаты: білім алушылармен бірге білімгеұмтылу, отаншылдық, еңбексүйгіштік құндылықтарының адам өміріндегі рөлінталқылау.
Міндеттері:
- білім алушыларға құндылықтар жөнінде жалпы ақпарат беру;
- білім алушылармен бірге құндылықтардың адам өміріндегі рөлінталқылау;
- отаншылдық, құрмет және азаматтық сана құндылықтарын дарыту;
- сыныптың жағымды микроклиматын және жаңа оқу жылына жағымдыкөңіл-күй қалыптастыру.
Ұсынылады:
- балалардың жазғы демалыстан алған әсерлерін, сондай-ақ жаңа оқу
жылынан күтулерін талқылау;
- заманауи интерактивті технологияларды, қосымша көрнекі құралдардықолдану, мұражай, кітапхана ресурстарын пайдалану.
Бірыңғай сынып сағатын өткізу кезінде білім алушылардың жасерекшеліктері мен олардың дайындық деңгейі ескерілуі тиіс.
Білім күні білім алушылар, олардың ата-аналары мен педагогтері арасындаәлеуметтік желілерде 1-2 минуттық бейнеролик орналастыру бойынша «Білімгеұмтылу, еңбексүйгіштік және отаншылдық», «Менің сүйікті мектебім», «Менің алғашқы ұстазым» республикалық онлайнакциясын Bilim_quni хэштегіменөткізу ұсынылады.
Білім күніне арналған салтанатты іс-шаралардың және бірыңғай сыныпсағаттарының материалдары білім беру ұйымдары және білім басқармаларыныңсайттарында орналастырылады.
КОНЦЕПТУАЛЬНЫЕ ОСНОВЫ ПРАЗДНОВАНИЯ ДНЯ ЗНАНИЙ - «МЕКТЕБІМ-МЕЙІРІМ МЕКЕНІ»
I. Общие правила празднования «Дня знаний»
Историческая предпосылка
В казахстанском обществе всегда высоко ценили роль знаний. Во второй половине XIXвека казахскийпросветитель ЫбырайАлтынсаринпризывал детей к знаниям. Благодаря Ы.Алтынсаринувпервыепрозвенел первый звонокв казахскойшколе. ЫбырайАлтынсаринпризывалдетей к обучениюсловами«Кел, балалар, оқылық!»,побуждая подрастающеепоколение к просвещению, определяятакимобразомценность образования, искусства и науки для широких слоев населения.
АхметБайтурсынов, внесший неоценимыйвклад в развитиеобразования в 20–30–е годы ХХ века, отмечал, чтоповышениеуровня национальной культурывозможно через образование и сохранение казахского языка. Он глубоко понимал значимость образования для будущегонародаи подчеркивал, что учитель должен знать то, чему он учит ребенка, должен знать характер ребенка, понимать его настроение, смотреть на работу и активностьребенка, на цвет его рисунков, чувствовать внутреннее состояние ребенка.
ОдинизяркихпредставителейказахскойинтеллигенцииМиржакып Дулатов придавал большое значение образованности казахского народа. Он писал, что образование, духовность передается молодому поколению молоком матери, ребенок, разговаривая на родном языке, получает всеиз жизни своего народа иродной природы, вырастает морально крепким и любящим свой народ, роднойязык и край, страну.
ЖусипбекАймауытовтакжеуделял особое внимание важности образования, воспитаниядетейнаосновенациональныхценностей, сотрудничества педагогов и обучающихся в формировании образованного поколенияказахскогонарода.
Магжан Жумабаев, написавший первый учебник «Педагогика»считал, что в ребенке важно развивать все стороны его личности, для формирования навыков быстро и верноприниматьрешения.
Вышеприведенный анализ основных идей интеллигенции казахскогонародаобосновывает важность статуса Дня знаний и мотивациидетей к получению качественного образования, изучениюнаукииискусства, привитию в этот день чувства духовной удовлетворенности.
С 1935 года 1 сентября в Казахстанеявляетсяднем начала учебного года.
День знаний– 1 сентября, был утвержден всенародным праздником в 1984 году 15 июня.
Согласно Указу Президента РеспубликиКазахстан от 20 января1998 года 1 сентября в Казахстане был объявлен «Днем знаний».
Зарубежный опыт
«День знаний»считается официальным праздником в таких странах как Казахстан, Киргизия, Беларусь, Армения, Латвия и другие. 1 сентября учебный год традиционно начинается в Бельгии, Ирландии, Польше и Словении. В других европейских странах, таких как Австрия, учебный год начинается в сентябре, но даты различаются – обычно это первый понедельник сентября.
В США каждый штат устанавливает свои даты начала и окончания учебы в школе. Обычно это первый понедельник сентября. В Канаде обучение в школах начинается после Дня труда, который отмечается в первый понедельник сентября.
В Австралии новый учебный год начинается в конце января или начале февраля. А в первые дни в школу приходят только первоклассники и дети, перешедшие из другой школы, в этиднидляних проводят экскурсии по новой школе. Школы в Новой Зеландии начинают своюдеятельность 27 января.
В Китае, Лаосе, Тайване, Монголии и Мьянме школы открываются во вторую среду сентября. В Японии учебные заведения открываются для школьников 1 апреля. В Таиланде школьники начинают учебу после новогодних каникул, причем датаначалаучебногогода в школеварьируется, но обычно приходится на середину апреля.
II. ОРГАНИЗАЦИЯ ПРАЗДНОВАНИЯ ДНЯ ЗНАНИЙ
В РЕСПУБЛИКЕ КАЗАХСТАН
Ежегодно 1 сентября проводится торжественныемероприятия, посвященные Дню знаний.
1 сентября, в «День знаний»предполагаетсяпроведениеобщешкольнойторжественнойлинейки, а такжеклассных часов. В рамках классных часов педагогам рекомендуется организовать обсуждение с детьмиихстремления к знаниям, трудолюбию и патриотизму, формированию и развитию духовных ценностей в новом учебном году, раскрыть значениепонятий дружба, ответственность и взаимоуважение.
Областные управления образования координируют необходимые действия для обеспечения высокого идейного и ценностного содержания мероприятий, открывающих каждый новый учебный год.
Администрация и педагогический состав организацийобразования обеспечивают участие в празднованииДнязнаний всех участников образовательного процесса.
Торжественнаялинейка и первый классный час являются важными событиями, посвященными началу нового учебного года в школе и определяющими ценность и ведущую роль знаний в жизни человека.
Организации образования самостоятельно определяют порядок торжественного мероприятия и состав участников.
Вынос государственного флага и исполнение гимна, знакомство с гербом Казахстана осуществляются в соответствии с порядком использования государственных символов Республики Казахстан.
Цель торжественныхмероприятий:в преддверии начала нового учебного года формирование у обучающихсяважности и значимостиобразования, а такжепозитивного настроя.
Задачи:
–формирование у обучающихся стремления к обучению, воспитанию;
–привитие обучающимся ценностей патриотизма, уважения и гражданского сознания;
– формирование культуры, основанной на взаимном уважении и понимании.
На торжественныхмероприятиях предлагается участие следующих представителей:
–местных исполнительных органов;
–руководителей отделов/управлений образования;
– члены попечительского совета;
– родители/законные представители школьников;
- представителигражаданскогообщества и бизнеса.
При проведении классных часов предлагается участие почетного гостя, имеющего значительные достижениями в профессиональной деятельности, являющегося ярким примером трудолюбия, стремления к знаниям и патриотических ценностей.
Цельклассных часов: обсуждениевместе с обчучающимисяролизнания, ценностипатриотизма, трудолюбия в жизничеловека.
Задачи:
– предоставление обучающимся общей информации о ценностях;
–обсуждение роли ценностей в жизни человека;
– привитие ценностей патриотизма, уважения и гражданского сознания;
– формирование положительного микроклимата класса и позитивного настроения на новый учебный год.
Рекомендуется:
– обсуждение впечатлений детей от летнего отдыха, насколькополезнодлясебяонипровеликаникулы, а также ожиданий от нового учебного года;
– анализкниг, прочитанных в ходе летних каникул в рамках проекта «Читающая школа», обсуждениеинтересных и значимыхдляребенка событий;
– использование современных интерактивных методов и технологий, дополнительных наглядных пособий, использование музейных, библиотечных ресурсов.
При проведении единогоклассного часа необходимо учесть возрастные особенности обучающихся и уровень их подготовки.
В «День знаний» рекомендуется провести республиканскую онлайн–акцию «Стремление к образованию, трудолюбию и патриотизму», «Менің сүйікті мектебім», (хэштег: Bilim_quni, Менің_алғашқы_ұстазым)среди обучающихся, родителей и педагогов в социальных сетях, и подготовить видеоролики продолжительностью от 1 до 2 минут.
Материалы торжественных мероприятий и единогоклассногочаса ко «Дню знаний» размещаются на сайтах организаций образования и отделов образования.
